ความสำคัญของการสอบเทียบเครื่องมือวัดที่มีต่องานอุตสาหกรรม

'การสอบเทียบเครื่องมือวัด' ถือเป็นหนึ่งในกระบวนการที่สำคัญในโรงงานอุตสาหกรรม เพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ และลดความผิดพลาดที่อาจส่งผลกระทบต่อการทำงาน บทความนี้ชวนมารู้จักกับความสำคัญของการสอบเทียบเครื่องมือวัด พร้อมแนะนำขั้นตอนการสอบเทียบฉบับเข้าใจง่าย เพื่อให้บุคลากรสามารถนำไปปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง

การสอบเทียบเครื่องมือวัด (Calibration) คือ กระบวนการทดสอบเพื่อยืนยันความถูกต้อง เที่ยงตรง และแม่นยำ ของเครื่องมือวัดและทดสอบทางไฟฟ้า ซึ่งถือเป็นกระบวนการภาคบังคับที่ทุกโรงงานอุตสาหกรรมจำเป็นต้องทำ เพื่อรักษามาตรฐานในการทำงาน ซึ่งนอกจากจะช่วยสร้างความมั่นใจในการทำงานให้กับบุคลากรแล้ว ยังช่วยให้สามารถส่งออกชิ้นงานที่มีคุณภาพ ได้มาตรฐาน เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือให้กับองค์กรได้มากขึ้น

ทำไมต้องสอบเทียบเครื่องมือวัด

โดยปกติแล้ว เมื่อเครื่องมือวัดผ่านการใช้งานไประยะหนึ่ง ระบบการทำงานของเครื่องอาจมีการเปลี่ยนแปลงไปตามการใช้งาน ทำให้ผลการวัดที่ได้มีความคลาดเคลื่อน ซึ่งสาเหตุที่ทำให้เครื่องมือวัดมีการเปลี่ยนแปลง สามารถเกิดได้จากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นอุณหภูมิ กระแสไฟฟ้า หรือสารเคมี รวมถึงรูปแบบการใช้งาน และวิธีการเก็บรักษา ซึ่งเมื่อระบบการทำงานเกิดการเปลี่ยนแปลง ก็จะทำให้ค่าการวัดที่เคยแม่นยำและเที่ยงตรง กลายเป็นค่าที่คลาดเคลื่อน แน่นอนว่าเมื่อผลการวัดออกมาไม่ถูกต้อง ก็จะทำให้ค่าที่ได้ไม่มีความน่าเชื่อถือ และหากนำเครื่องมือวัดที่ไม่ได้มาตรฐานไปใช้งานร่วมกับกระบวนการผลิตส่วนอื่น ๆ ก็อาจทำให้เกิดความผิดพลาด ชิ้นงานออกมาไม่ได้มาตรฐาน และก่อให้เกิดความเสียหายต่อภาพลักษณ์ขององค์กร ดังนั้น การสอบเทียบเครื่องมือวัดด้วยวิธีที่ถูกต้อง และสอบเทียบอย่างสม่ำเสมอในระยะเวลาที่กำหนด จึงเป็นสิ่งที่จะช่วยให้กระบวนการผลิตดำเนินไปได้อย่างมีคุณภาพ และช่วยลดความเสียหายต่อองค์กรได้เป็นอย่างดี

• ช่วยรักษามาตรฐานในการทำงาน

การสอบเทียบเครื่องมือวัดอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยรักษามาตรฐานการทำงานในทุกขั้นตอน ตั้งแต่กระบวนการออกแบบ การผลิต ไปจนถึงกระบวนการตรวจสอบคุณภาพสินค้า ก่อนเตรียมสินค้าส่งออกเพื่อจำหน่ายสู่ท้องตลาด ทำให้มั่นใจได้ว่า สินค้าทุกชิ้นมีคุณภาพเท่าเทียมกัน 

• ช่วยลดข้อผิดพลาดที่อาจนำไปสู่ความเสียหายมหาศาล

นอกจากจะช่วยรักษามาตรฐานในการทำงานแล้ว การสอบเทียบเครื่องมือวัดอย่างสม่ำเสมอ จะทำให้ได้ผลการวัดที่แม่นยำ ซึ่งจะช่วยลดข้อผิดพลาดในกระบวนการทำงาน ที่อาจนำไปสู่ความเสียหายที่ไม่อาจประเมินค่าได้ เช่น ปัญหาสินค้าไม่ได้คุณภาพ จนต้องตีกลับมาที่โรงงาน สุดท้ายแล้ว เราในฐานะผู้ผลิต ก็ต้องเป็นฝ่ายจ่ายค่าชดเชยทั้งหมด และทำให้สูญเสียชื่อเสียงที่สั่งสมมาอีกด้วย

• ช่วยให้คุณภาพของสินค้าเป็นไปอย่างที่ต้องการ

ในฐานะผู้ผลิต สิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือการผลิตสินค้าที่มีคุณภาพ เพื่อให้ผู้จำหน่ายและผู้ซื้อเกิดความเชื่อมั่น ซึ่งการที่จะผลิตสินค้าที่มีคุณภาพได้นั้น ก็จะต้องเริ่มจากการสอบเทียบเครื่องมือที่ใช้วัดค่าต่าง ๆ ให้สามารถทำงานได้อย่างเที่ยงตรงและแม่นยำอยู่เสมอ 

• ช่วยสร้างความน่าเชื่อถือ

อีกหนึ่งข้อดีของการสอบเทียบเครื่องมือวัด ก็คือการที่จะช่วยสร้างภาพลักษณ์ที่น่าเชื่อถือและมีความเป็นมืออาชีพให้กับโรงงานผู้ผลิต อันเนื่องมาจากการจัดจำหน่ายสินค้าที่มีคุณภาพ ได้มาตรฐาน และยังเป็นการสร้างความมั่นใจให้กับทั้งผู้จำหน่ายและผู้ซื้อ ด้วยผลการวัดค่าที่แม่นยำ และสามารถตรวจสอบได้ในทุกกระบวนการ

ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการสอบเทียบเครื่องมือวัด สามารถดูได้จาก ‘คู่มือที่มาพร้อมกับเครื่องมือ’ ซึ่งมักระบุเวลาหรือจำนวนการใช้งานตามที่กำหนดแล้วจึงทำการสอบเทียบ นอกจากนี้ ยังสามารถสังเกตได้จาก ‘ผลการวัด’ ที่ออกมาในแต่ละครั้ง โดยผู้ใช้งานเครื่องมือจะต้องสังเกตอยู่เสมอว่า ผลการวัดที่ออกมาในแต่ละครั้ง มีการคลาดเคลื่อนไปจากเดิมหรือไม่ เมื่อเปรียบเทียบกับครั้งก่อนหน้า หากพบว่าผลการวัดออกมาคลาดเคลื่อนไปจากเดิมแม้แต่น้อย ก็ควรวางแผนการสอบเทียบเครื่องมือโดยทันที ซึ่งในส่วนนี้ หากผู้ใช้งานมีการบันทึกข้อมูลการวัดไว้เป็นประจำ ก็จะช่วยให้สามารถสังเกตความเปลี่ยนแปลงของเครื่องมือวัดและทดสอบทางไฟฟ้าได้อย่างรวดเร็ว

• เตรียมเครื่องมือวัดที่ต้องการสอบเทียบ

ขั้นตอนแรก ให้จัดเตรียมเครื่องมือวัดที่ต้องการสอบเทียบออกมาจัดวางในพื้นที่ที่เหมาะสมและสะดวกต่อการสอบเทียบ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความคลาดเคลื่อนในระหว่างกระบวนการสอบเทียบ

• ทดสอบเครื่องมือวัด เพื่อให้มั่นใจว่าเครื่องมือวัดยังใช้งานได้ปกติ

ก่อนที่จะเริ่มการสอบเทียบ ให้ผู้ใช้งานทำการทดสอบเครื่องมือวัด เพื่อให้มั่นใจว่าเครื่องมือยังสามารถทำงานได้ตามปกติ ไม่เกิดความเสียหายหรือชำรุด

• ดำเนินการสอบเทียบด้วยวิธีที่เหมาะกับเครื่องมือแต่ละชนิด

เมื่อตรวจสอบแล้วว่าเครื่องมือวัดยังอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ ให้ดำเนินการสอบเทียบด้วยเครื่องมือสอบเทียบ (Calibrator) ที่เหมาะกับเครื่องวัดแต่ละชนิด โดยควรเลือกใช้อุปกรณ์ที่มีคุณภาพ และดำเนินการสอบเทียบโดยผู้ที่มีความเชี่ยวชาญและมีประสบการณ์ในการสอบเทียบ เพื่อให้ได้ผลที่ถูกต้องและแม่นยำมากที่สุด 

• นำผลลัพธ์ที่ได้มาวิเคราะห์

หลังจากที่ทำการสอบเทียบแล้ว ให้นำผลลัพธ์ที่ได้มาวิเคราะห์ และเปรียบเทียบกับมาตรฐานที่ควรจะเป็น เพื่อดูว่าเครื่องมือวัดนั้นยังสามารถวัดค่าได้แม่นยำอยู่หรือไม่

องค์ประกอบที่จะช่วยให้การสอบเทียบเครื่องมือวัดเป็นไปได้อย่างถูกต้องตรงตามมาตรฐาน มีอยู่ด้วยกัน 4 ข้อดังต่อไปนี้ 

• การเลือกเครื่องมืออ้างอิงที่ได้มาตรฐาน โดยเครื่องมืออ้างอิงนี้จะทำหน้าที่เป็นตัวเปรียบเทียบ ดังนั้น เราจึงต้องเลือกเครื่องมืออ้างอิงที่มีความถูกต้องสูงกว่าเครื่องมือที่ต้องการสอบเทียบถึง 3 เท่าขึ้นไป เพื่อให้ได้ผลการทดสอบที่แม่นยำที่สุด
• วิธีการสอบเทียบที่เหมาะสม เพราะเครื่องมือวัดแต่ละชนิดจะต้องใช้วิธีสอบเทียบที่แตกต่างกันไป การเลือกวิธีที่เหมาะสมกับเครื่อง จะช่วยให้เรามั่นใจได้ว่า ผลลัพธ์ที่ออกมามีความถูกต้อง และลดโอกาสที่ผลลัพธ์จะคลาดเคลื่อนได้
• สภาพแวดล้อมในห้องปฏิบัติการสอบเทียบที่เหมาะสม โดยควรมีการควบคุมอุณหภูมิ ความชื้น แสงสว่าง และการสั่นสะเทือน รวมถึงหลีกเลี่ยงวัตถุหรือระบบเซ็นเซอร์ต่าง ๆ ที่อาจส่งผล เพราะไม่เช่นนั้นแล้วอาจทำให้ผลลัพธ์ออกมาคลาดเคลื่อนได้
• บุคลากรที่ทำหน้าที่สอบเทียบ จะต้องเป็นผู้ที่ผ่านการอบรมอย่างถูกต้อง และมีประสบการณ์ในการสอบเทียบมาก่อนแล้ว ซึ่งนอกจากจะรู้วิธีการสอบเทียบที่เหมาะสม ยังต้องสามารถวิเคราะห์ข้อมูลและรายงานผลการสอบเทียบได้อย่างถูกต้องอีกด้วย

โดยสรุปแล้ว การสอบเทียบเครื่องมือวัดถือเป็นกระบวนการที่สำคัญสำหรับทุกโรงงานอุตสาหกรรม เพราะผลการวัดค่าที่แม่นยำ จะนำไปสู่การทำงานที่ถูกต้อง ทำให้ได้ชิ้นงานที่มีคุณภาพ ได้มาตรฐาน ช่วยสร้างความมั่นใจให้กับผู้จัดจำหน่ายและผู้ซื้อ ทั้งยังช่วยให้องค์กรมีภาพลักษณ์ที่ดียิ่งขึ้น

RS ผู้นำด้านโซลูชันอุตสาหกรรมและอิเล็กทรอนิกส์ จำหน่ายเครื่องมือวัดและทดสอบทางไฟฟ้าสำหรับงานอุตสาหกรรม สินค้าทุกชิ้นรับประกันคุณภาพ และมีให้เลือกหลากหลาย สามารถเลือกใช้อุปกรณ์วัดไฟฟ้าที่เหมาะสมกับงานได้ตามต้องการ สั่งซื้อสะดวกผ่านเว็บไซต์ หรือปรึกษาเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญของเราได้เลย