ชวนรู้จัก รีเลย์รถยนต์คืออะไร? ทำหน้าที่อะไร?

ในยุคที่เทคโนโลยีถูกผนวกรวมเข้ากับยานยนต์มากขึ้น หลายคนอาจมองข้าม "รีเลย์" อุปกรณ์ชิ้นเล็กที่แฝงตัวอยู่ใต้ฝากระโปรง แต่มีความสำคัญอย่างยิ่งใหญ่ เปรียบเสมือนสวิตช์อัจฉริยะซึ่งเป็นชิ้นส่วนที่ขาดไม่ได้สำหรับรถยนต์ทุกคัน มาดูกันว่ารีเลย์รถยนต์คืออะไร มีประเภทอะไรบ้าง และมีหลักการทำงานอย่างไรบ้าง

รีเลย์ (Relay) คือ สวิตช์ไฟฟ้าที่เป็นส่วนประกอบสำคัญในระบบไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ทุกประเภท ทำหน้าที่เป็นตัวเปิด-ปิดระบบไฟฟ้าที่มีกำลังไฟสูงได้ด้วยสัญญาณไฟฟ้ากำลังต่ำ สำหรับในรถยนต์ "รีเลย์รถยนต์" เปรียบเสมือนสวิตช์อัจฉริยะ ที่ทำหน้าที่ควบคุมการจ่ายกระแสไฟฟ้าไปยังระบบต่าง ๆ ในรถยนต์ เช่น ไฟหน้า ไฟเลี้ยว แตร มอเตอร์สตาร์ต ที่ใช้ในการขับเคลื่อนระบบไฟฟ้าในรถยนต์ให้ทำงานได้อย่างราบรื่น โดยไม่ต้องไปสัมผัสโดยตรง เพื่อป้องกันปัญหาไฟช็อตหรือไฟกระชากที่อาจเกิดขึ้นได้

อุปกรณ์รีเลย์ในรถยนต์ ประกอบด้วยส่วนสำคัญ 2 ส่วนหลัก คือ

1. ขดลวด (Coil) ทำจากลวดทองแดงพันรอบแกนกลาง มีค่าการเหนี่ยวนำกระแสต่ำ ทำหน้าที่ให้กระแสไหลผ่าน ก่อให้เกิดสนามแม่เหล็ก ที่ใช้ในการดึงดูดหน้าสัมผัสของรีเลย์
2. หน้าสัมผัส (Contact) ทำหน้าที่เหมือนสวิตช์จ่ายกระแสไฟให้อุปกรณ์

รีเลย์ทำงานโดยใช้แม่เหล็กไฟฟ้า เมื่อจ่ายไฟให้ขดลวดแม่เหล็ก จะสร้างสนามแม่เหล็กที่ดึงหน้าสัมผัสเข้าหากันเพื่อต่อวงจร ทำให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านไปยังอุปกรณ์ต่าง ๆ และเมื่อนำกระแสไฟฟ้าออก สนามแม่เหล็กจะหายไปและหน้าสัมผัสจะกลับสู่ตำแหน่งเดิม

เลย์มีหน้าที่หลักในการควบคุมวงจรไฟฟ้า โดยสามารถแบ่งออกตามลักษณะการใช้งานได้เป็น 2 ประเภท ดังนี้ 

1. รีเลย์กำลัง (Power Relay) หรือที่เรียกว่า Magnetic Contactor นิยมใช้ในการควบคุมวงจร หรือตัดต่อไฟฟ้าที่มีกำลังสูง โดยมีหน้าสัมผัสใหญ่กว่ารีเลย์แบบธรรมดาทั่วไป จึงสามารถรองรับกระแสไฟได้มาก
2. รีเลย์ควบคุม (Control Relay) นิยมใช้ในการควบคุมวงจรไฟฟ้าที่มีกำลังไม่สูงมาก หรือนำไปควบคุมรีเลย์อีกรอบ โดยมีหน้าสัมผัสเล็ก ทนกระแสได้ต่ำกว่ารีเลย์กำลัง

รีเลย์ เป็นอุปกรณ์ที่ควบคุมการทำงานของอุปกรณ์อื่น โดยใช้กระแสไฟฟ้าจำนวนน้อยไปสั่งการกระแสไฟฟ้าจำนวนมาก สามารถนำไปใช้กับรถยนต์ได้ในส่วนการทำงาน ดังนี้ 

• ใช้ในระบบไฟหน้า
• ใช้ในระบบแอร์
• ใช้ในระบบสตาร์ต
• ใช้ในระบบแตร
• ใช้ในระบบไฟเลี้ยว

 คำแนะนำ : การเลือกใช้อุปกรณ์รีเลย์ในรถยนต์ ควรตรวจสอบโวลต์หรือแรงดันไฟฟ้า โดยจะมีอยู่ 2 ขนาดคือ ขนาด 12 โวลต์ สำหรับรถยนต์ที่ใช้แบตเตอรี่ 1 ลูก และขนาด 24 โวลต์ สำหรับรถยนต์ที่ใช้แบตเตอรี่ 2 ลูก ควรเลือกให้เหมาะสมกับการใช้งาน 

รีเลย์ไฟฟ้าที่ดีควรมีคุณสมบัติดังต่อไปนี้

• การทำงานที่แม่นยำ และสม่ำเสมอ โดยไม่เกิดปัญหาขัดข้องบ่อย
• สามารถทนทานต่อสภาวะแวดล้อมที่รุนแรง เช่น อุณหภูมิสูง ความชื้นสูง ฝุ่นละออง
• การตอบสนองที่รวดเร็ว เหมาะกับการใช้งานที่ต้องการความแม่นยำสูง
• มีระบบป้องกันความปลอดภัย เพื่อป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าช็อต
• ขนาดที่เหมาะสมกับการใช้งาน
• ราคาที่สมเหตุสมผล

สำหรับผู้ประกอบการอะไหล่รถยนต์ อุปกรณ์รีเลย์ เป็นชิ้นส่วนสำคัญที่ขาดไม่ได้ โดยควรเลือกใช้รีเลย์ที่มีคุณภาพดี ได้มาตรฐาน ขอแนะนำให้เข้ามาดูที่ RS ผู้นำด้านโซลูชันอุตสาหกรรมและอิเล็กทรอนิกส์ เราดูแลลูกค้าอุตสาหกรรมมากกว่า 160 ประเทศทั่วโลก ด้วยสินค้าคุณภาพสูง และการให้บริการอย่างมืออาชีพ จำหน่ายรีเลย์อุตสาหกรรมที่ตอบโจทย์ธุรกิจการผลิตรถยนต์และธุรกิจอื่น ๆ ทุกประเภท มีสินค้าจากแบรนด์ชั้นนำระดับโลกให้เลือกมากมาย ซึ่งเป็นสินค้าที่มีคุณภาพ ได้มาตรฐาน แข็งแรงทนทาน และสามารถใช้งานได้ยาวนาน สามารถเลือกซื้อสินค้ากว่า 700,000 รายการของเราได้ตลอด 24 ชม. ผ่านเว็บไซต์ หรือปรึกษาเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญของเราได้เลย