Bottle Fuses

ฟิวส์ขวด (Bottle Fuse) อุปกรณ์ป้องกันไฟฟ้าชนิดกระเบื้อง

การป้องกันกระแสไฟเกินถือเป็นสิ่งสำคัญในระบบไฟฟ้าอุตสาหกรรมและเชิงพาณิชย์ โดย ฟิวส์ขวด (Bottle Fuses) หรือที่รู้จักกันในชื่อ Diazed และ Neozed Fuses เป็นฟิวส์กระเบื้องชนิดกระบอกแบบจำกัดกระแส (Current-Limiting Fuse) ที่ออกแบบมาเพื่อป้องกันวงจรจากกระแสไฟเกินและไฟฟ้าลัดวงจร โครงสร้างรูปทรงคล้ายขวดของฟิวส์ชนิดนี้ช่วยให้ติดตั้งได้ง่าย ยึดแน่นได้อย่างปลอดภัย และป้องกันการใส่ฟิวส์ผิดพิกัด ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงต่อความเสียหายทางไฟฟ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ฟิวส์ขวด (Bottle Fuse) คืออะไร ?

ฟิวส์ขวด (Bottle Fuse) มีลักษณะเป็นตัวเรือนเซรามิก (Ceramic Body) และฝาโลหะทั้งสองด้าน (Metal End Caps) เพื่อให้ทนต่อความร้อน แรงดัน และความเค้นทางไฟฟ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ ปลายทั้งสองด้านของลูกฟิวส์กระเบื้องถูกออกแบบให้มีขนาดไม่เท่ากัน ซึ่งเป็นระบบป้องกันการใส่ฟิวส์ผิดพิกัด เพื่อป้องกันไม่ให้ฟิวส์ที่มีค่ากระแสต่างกันถูกใส่ในช่องเดียวกันโดยไม่ตั้งใจ

ค่าพิกัดกระแสของฟิวส์ขวดหรือฟิวส์กระเบื้องโดยทั่วไปอยู่ในช่วง 2A, 4A, 6A, 10A, 16A ไปจนถึง 63A หรือสูงกว่า ขึ้นอยู่กับขนาดและลักษณะการใช้งาน โดยฟิวส์ขวดรุ่น DII (Size II) ครอบคลุมช่วง 2A–16A เหมาะสำหรับวงจรทั่วไป ส่วนฟิวส์ขวดรุ่น DIII (Size III) รองรับพิกัด 20A–63A ใช้สำหรับวงจรที่ต้องรับกระแสสูง หรือระบบไฟในเครื่องจักรอุตสาหกรรมหนัก

หลักการทำงานของฟิวส์ขวด

ฟิวส์ขวดจะติดตั้งเข้ากับวงจรผ่านฐานฟิวส์ (Fuse Holder) หรือซ็อกเก็ต (Socket) ที่ออกแบบมาโดยเฉพาะ เมื่อกระแสเกินกำหนดไหลผ่าน ลวดฟิวส์ภายในจะหลอมละลายอย่างรวดเร็วเพื่อตัดวงจร โดยสิ่งที่ทำให้ฟิวส์ขวดแตกต่างจากฟิวส์ทั่วไป คือ

1. การระบุสถานะ (Indicator Pin) : เมื่อฟิวส์ขาด ตัวบ่งชี้ที่มีลักษณะเป็นหมุดสีขนาดเล็กตรงหัวฟิวส์จะดีดตัวออกมา (Pop out) ทำให้ผู้ใช้หรือช่างเทคนิคสามารถมองเห็นและทราบได้ทันทีว่าฟิวส์ตัวใดในแผงควบคุมที่ขาด โดยไม่จำเป็นต้องใช้เครื่องมือวัด
2. การออกแบบป้องกันความผิดพลาด (Non-Interchangeability) : เนื่องจากการออกแบบปลายด้านที่ใหญ่กว่าให้มีขนาดสัมพันธ์กับรูของอะแดปเตอร์ ทำให้สามารถใช้เฉพาะฟิวส์ที่มีพิกัดกระแสถูกต้องเท่านั้นที่ติดตั้งได้ ถือเป็นกลไกที่ช่วยเพิ่มความปลอดภัยได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ประเภทและขนาดของฟิวส์ขวด

ฟิวส์ขวดได้รับการพัฒนาให้มีหลายขนาดและหลายพิกัดกระแส เพื่อรองรับความต้องการใช้งานที่หลากหลาย ตามมาตรฐานเยอรมัน (DIN)

แบ่งตามขนาดตัวเรือน (Diazed/Neozed)

ขนาดตัวเรือนหลักของฟิวส์ขวดที่ใช้กันแพร่หลายในอุตสาหกรรมคือ ซีรีส์ D (Diazed) และ D0 (Neozed) โดยมีความแตกต่างกัน ดังนี้

• ฟิวส์ขวด รุ่น DII (Diazed Size II) : ขนาดมาตรฐาน เหมาะกับการใช้งานทั่วไป รองรับตั้งแต่ ฟิวส์ขวด 2A, 4A, 6A, 10A, จนถึง 16A
• ฟิวส์ขวด รุ่น DIII (Diazed Size III) : เป็นฟิวส์ที่มีขนาดใหญ่ขึ้น เหมาะสำหรับวงจรที่ต้องรับกระแสสูงกว่า เช่น 20A - 63A มักใช้ในเครื่องจักรและตู้ควบคุมไฟฟ้า

แบ่งตามพิกัดกระแส

• พิกัดกระแสต่ำ (Low Ampere) : เช่น ฟิวส์ขวด 2A-4A เหมาะสำหรับวงจรควบคุมที่ละเอียดอ่อน
• พิกัดกระแสทั่วไป : เช่น ฟิวส์ขวด 6A ที่ใช้ในวงจรแสงสว่าง และฟิวส์ขวด 10A ที่ใช้ในวงจรปลั๊กไฟฟ้า
• พิกัดกระแสปานกลาง : ฟิวส์ขวดขนาด 16A-20A เหมาะสำหรับใช้งานกับเครื่องปรับอากาศ ปั๊มน้ำ หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดกลาง ที่ต้องการกระแสไฟสูงกว่าวงจร
• พิกัดกระแสสูง : ฟิวส์ขวดตั้งแต่ 25A ขึ้นไป นิยมนำไปใช้สำหรับป้องกันวงจรสายเมนหรือมอเตอร์ขนาดใหญ่

คู่มือการเลือกซื้อฟิวส์ขวดให้เหมาะสมกับการใช้งาน

การเลือกฟิวส์ขวดที่เหมาะสมจำเป็นต้องพิจารณาองค์ประกอบหลายประการ เพื่อให้มั่นใจว่าระบบไฟฟ้าของคุณทำงานได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูงสุด

พิกัดกระแส (Ampere Rating)

ควรเลือกฟิวส์กระเบื้องที่มีค่ากระแสสูงกว่ากระแสใช้งานจริงเล็กน้อย เพื่อให้รองรับกระแสไฟฟ้าที่เกิดขึ้นขณะเริ่มต้นทำงานของอุปกรณ์ (Inrush Current) ได้อย่างปลอดภัย ตัวอย่างเช่น ฟิวส์กระเบื้อง 10A เหมาะสำหรับปลั๊กไฟทั่วไปหรือวงจรแสงสว่าง ส่วนฟิวส์กระเบื้อง 16A เหมาะกับเครื่องที่ใช้พลังงานสูง เช่น เครื่องปรับอากาศ เครื่องทำน้ำอุ่น หรือมอเตอร์ขนาดเล็ก

ขนาดตัวเรือน (Size)

ฟิวส์แต่ละรุ่นจะมีขนาดตัวเรือนที่แตกต่างกัน เช่น ฟิวส์ขวด รุ่น DII หรือรุ่น DIII ซึ่งต้องตรงกับฐานฟิวส์ (Fuse Holder) ที่ใช้งานอยู่เดิม การเลือกขนาดที่ไม่ตรงกันอาจทำให้ฟิวส์ไม่สามารถติดตั้งได้ หรือเกิดการสัมผัสไฟฟ้าไม่แน่น ส่งผลต่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพการตัดวงจร

แรงดันไฟฟ้า (Voltage Rating)

ฟิวส์แต่ละตัวจะมีค่าพิกัดแรงดันสูงสุดที่สามารถใช้งานได้ เช่น 230V หรือ 400V การเลือกฟิวส์ที่มีค่าแรงดันต่ำกว่าระบบจะทำให้ฟิวส์ไม่สามารถตัดวงจรได้อย่างปลอดภัยในกรณีเกิดไฟฟ้าลัดวงจร จึงควรตรวจสอบแรงดันของระบบไฟก่อนทุกครั้ง โดยเฉพาะในงานอุตสาหกรรมที่มีการใช้แรงดันสูงหรือระบบสามเฟส

คุณภาพและมาตรฐาน

ควรเลือกฟิวส์ขวดจากผู้ผลิตที่ผ่านการรับรองมาตรฐานสากล เช่น IEC, VDE, หรือ EN เพื่อให้มั่นใจได้ว่าฟิวส์มีความแม่นยำในการตัดวงจรเมื่อเกิดกระแสเกินจริง และทนต่ออุณหภูมิสูงได้โดยไม่เสื่อมสภาพง่าย ฟิวส์ที่ไม่ได้มาตรฐานอาจไม่ตัดวงจรทันเวลา ซึ่งเสี่ยงต่อการเกิดไฟไหม้หรือความเสียหายต่ออุปกรณ์ไฟฟ้า

ตัวอย่างการใช้ฟิวส์ขวดในงานอุตสาหกรรม

ฟิวส์ขวดนิยมนำมาใช้งานในหลายภาคส่วนของระบบอุตสาหกรรม เนื่องจากมีความสามารถในการป้องกันความผิดพลาด และคุณสมบัติการรักษาความปลอดภัยทางด้านไฟไฟ้าที่ได้มาตรฐาน ยกตัวอย่างการใช้งาน เช่น

• ตู้ควบคุมและแผงสวิตช์ (Switchgear and Control Panels) : ใช้ฟิวส์ขวดติดตั้งเพื่อป้องกันวงจรย่อย และวงจรควบคุมภายในตู้ในโรงงานอุตสาหกรรม
• ระบบแสงสว่างและเครื่องทำความร้อน : ใช้ฟิวส์ขวดเพื่อป้องกันวงจรจ่ายไฟให้แก่ระบบแสงสว่างกำลังสูงและฮีตเตอร์ในกระบวนการผลิต
• เครื่องจักรอุตสาหกรรม (Machinery) : ใช้ในการป้องกันวงจรที่จ่ายไฟให้แก่มอเตอร์, ปั๊ม หรือพัดลมในเครื่องจักรที่มีการสตาร์ตและหยุดบ่อยครั้ง
• ระบบกระจายไฟฟ้า (Distribution Systems) : ใช้ในระบบจ่ายไฟแรงดันต่ำเพื่อป้องกันการลัดวงจรและกระแสเกินในอาคารพาณิชย์และโรงงานขนาดกลาง

เลือกซื้อฟิวส์แบบขวด (Bottle Fuses) คุณภาพสูง ในราคาที่คุ้มค่าจาก RS

สำหรับผู้ใช้งานด้านระบบไฟฟ้า วิศวกรซ่อมบำรุง หรือผู้ประกอบการในภาคอุตสาหกรรมที่ต้องการฟิวส์ขวดสำหรับงานป้องกันกระแสเกินและไฟฟ้าลัดวงจร สามารถเลือกซื้อได้ที่ RS ศูนย์รวมโซลูชันด้านอุตสาหกรรมและอิเล็กทรอนิกส์ครบวงจร เรามีสินค้าหลากหลายรุ่นให้เลือก ครอบคลุมทั้งฟิวส์ขวดรุ่น DII และฟิวส์ขวดรุ่น DIII มีให้เลือกหลายพิกัดกระแสตั้งแต่ 2A, 4A, 6A, 10A, 16A หรือสูงกว่า เหมาะสำหรับทั้งงานติดตั้งใหม่และงานซ่อมบำรุงระบบไฟ

มั่นใจในคุณภาพและมาตรฐานด้วยสินค้าจากแบรนด์ชั้นนำระดับสากล เช่น Eaton, Siemens และ Mersen ที่ผ่านการรับรองมาตรฐานอุตสาหกรรมระดับโลก จำหน่ายทั้งราคาปลีกและราคาส่ง สามารถสั่งซื้อฟิวส์และเซอร์กิตเบรกเกอร์ได้สะดวกตลอด 24 ชั่วโมงผ่านเว็บไซต์ RS พร้อมบริการจัดส่งทั่วประเทศ และรับคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านเทคนิค เพื่อให้คุณเลือกอุปกรณ์ที่เหมาะสมกับระบบไฟฟ้าของคุณได้อย่างมั่นใจในทุกโครงการ